Sudanlı liderin oğlu Türkiye’de öldü: Afrikalı yöneticilerin aileleri neden burada yaşıyor?
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan’ın oğlu Muhammed A. Fettah el-Burhan Rahman Ankara’da kaza yaptı ve dün hastanede öldü. Daha önce de Somali Cumhurbaşkanının oğlu İstanbul’da kazaya karışmıştı. Afrikalı liderlerin ailelerinin neden Türkiye’de yaşadığı da bu olayların ardından merak edildi. Bu soruların birçok cevabı olabilir ama bunlardan biri ülkelerindeki iç karışıklık olarak tahmin ediliyor.
10 Haber’in aktardığına göre; Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan’ın oğlu Muhammed A. Fettah el-Burhan Rahman Atılım Üniversitesi’nde okuyor, ailesiyle Ankara’da yaşıyordu. Muhammed A. Fettah el-Burhan Rahman Ankara’nın Gölbaşı ilçesinde 7 Mart’ta motosikletiyle önündeki hafif ticari araca çarptı ve yaralı olarak Bilkent Şehir Hastanesi’ne kaldırıldı. Yoğun bakım servisinde tedavisine devam edilen Muhammed A. Fettah el-Burhan Rahman dün öldü.
Bu kaza Somali Cumhurbaşkanı’nın oğlunu getirdi. Mohammed Hassan Sheikh Mohamud Fatih’te motokurye Yunus Emre Göçer’e çarparak ölümüne neden olmuştu.
Peki Afrikalı liderlerin aileleri neden Türkiye’de yaşıyor? Bir yıldır iç savaşın sürdüğü Sudan’a bakıldığında ülkede gıda krizi var ve 230 bin kişinin hayatını risk altında. Ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 40’ı, ciddi düzeyde açlıkla karşı karşıya. Yaklaşık 3 milyon çocuk aşırı yetersiz besleniyor. Çatışmalardan en çok etkilenen Darfur, Kordofan ve Gezira gibi eyaletlerden bazıları geleneksel olarak yüksek tarımsal üretime sahip bölgeler. Ancak savaş, tarım faaliyetlerini sürdürmeyi imkansıza yakın hale getirmiş durumda.
Emekli diplomat Engin Solakoğlu 24 Nisan tarihli yazısında Sudan’ın 2011 yılında ikiye bölünmesinden önce kuzeyde Müslüman Sudan Arapları, güneyde ise çoğu Hristiyan, bir bölümü ise geleneksel inançlara mensup kara Afrikalılar yaşadığına işaret etmişti. Buna göre; Sudan’ın siyasi tarihi temelde bu grupların çekişmeleriyle ve Kuzey’deki Müslüman çoğunluğun geriye kalan azınlıkları ortadan kaldırma girişimleriyle şekillendi. Şeriatın uygulanması meselesi de hep öncelikli gündem maddesi oldu. 2011 yılında ülke ikiye bölündü ve Güney Sudan anlaşmalı olarak ayrı bir bağımsız devlet haline geldi. El Beşir 2018 yılının son ayında başlayan ve beş ay süren bir halk ayaklanması sonucunda Nisan 2019’da devrildi. Ancak Sudan Ordusu sokaktaki iktidarı devraldı. Bundan sonra ise ordunun başındaki General Abdelfettah Al Burhan ile Hızlı Destek Güçleri olarak bilinen paramiliter grubun başındaki General Mohammad Hamdan Nagalo’nun arasındaki güç savaşı başladı. Şu anda Egemenlik Konseyi’nin başında General Abdelfettah Al Burhan bulunuyor.
Türkiye de bu arada yurt dışında tarım yapmak için kolları sıvadı. Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir ile olan iyi ilişkileri nedeniyle ülkede 780 bin 500 hektar tarım arazisi 99 yıllığına kiralandı. Tarımsal üretim yapılması için iki ülke arasında anlaşmalar imzalandı, ortak şirket kuruldu, bakanlar gitti geldi ve 10 yılın sonunda kurulan şirket ortadan kaldırıldı. Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketi, Cumhurbaşkanlığı Kararı ile tasfiye edildi. Karar 1 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Karar ile Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık şirketindeki kadro ve pozisyonlar da iptal edildi. Bu iki devlet arasındaki ilişkileri kuvvetlendirse de sonuç başarısız oldu.