Etiyopya’nın Somali’den tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Somaliland ile imzaladığı liman kullanımı ve denize erişim mutabakat zaptı konusunda, Türkiye’nin Somali ve Etiyopya arasındaki görüşmelerin arabuluculuğunu yapmaya başladığı iddia edildi.
Reuters haber ajansının konuya aşina dört yetkiliyi dayandırdığı haberine göre, söz konusu adım, Doğu Afrika’daki iki komşu ülke arasında ilişkileri düzeltme konusunda atılan en son adım oldu. Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ve Somaliland lideri Muse Bihi Abdi tarafından ocak ayında imzalanan mutabakat zaptı, Etiyopya’nın hem ticari hem de askeri olarak Somaliland kıyılarında faaliyet yürütmesine izin veriyor ve anlaşma aynı zamanda Somaliland’in süreç içinde ‘bağımsız bir ulus’ olarak tanınmasını da öngörüyordu. İmzalanan bu anlaşma ise iki ülke arasındaki tansiyonun yükselmesine sebep olmuştu.
‘GÖRÜŞMELERİN HEDEFİ NET DEĞİL, ÇÖZÜM BEKLENTİSİ DÜŞÜK’
Türkiye’nin iki ülke arasında liman anlaşmasına ilişkin arabuluculuk faaliyetleri ile ilgili Reuters’ın yönelttiği sorulara, Somali hükümeti, Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Etiyopya Dışişleri Bakanlığı, hükümeti ya da istihbarat servisinden henüz bir yanıt gelmedi. Somaliland’den bir sözcü ise kendilerinin söz konusu görüşmelerde dahlinin olmadığını belirtti.
Reuters’a konuşan yetkililerden ikisi, iki ülke arasındaki müzakerelerin hedefinin net olmadığını ve çözüm beklentilerinin düşük olduğunu bildirdi. Yetkililerden biri, “Somali’nin Etiyopya (anlaşmadan) çekilmeden diyaloğa girmeyi reddetme şeklindeki tutumunda yumuşama olduğuna dair söylentilere rağmen bu, olası görünmüyor… İleriye dönük bir yol görmüyorum; bu görüşmelerden pek bir şey çıkmasını beklemiyorum” dedi.
SOMALİ-TÜRKİYE İLİŞKİLERİ
Türkiye’nin, özellikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2011 yılında ilk defa başkent Mogadişu’yu ziyaret etmesinin ardından Somali hükümetinin ‘yakın bir müttefiki’ olduğuna işaret eden Reuters, güvenlik güçlerinin eğitimi ve kalkınma yardımı sağlanması konularına da dikkat çekti. İki ülkenin şubat ayında bir savunma anlaşması imzaladığı hatırlatılan haberde, Türkiye’nin ülkede okul, hastane ve altyapı inşa edip Somalili öğrencilere Türkiye’de eğitim görmeleri için burs verdiği, bunun karşılığında ise Afrika’da ve ‘kilit öneme sahip gemicilik rotasında’ bir nüfuza sahip olduğu değerlendirmesi yapıldı.
1991 yılında Somali’den tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden Somaliland, uluslararası alanda büyük ölçüde tanınmıyor, Somali de Somaliland’in kendi toprakları olduğunu söylüyor. Somali Ulusal Haber Ajansı, 2023 yılı aralık ayının sonunda, Cibuti’nin yürüttüğü arabuluculuk çalışmaları kapsamında, Somali ve Somaliland’ın aralarındaki ihtilafı çözmek için görüşmelere yeniden başlayacağını duyurmuştu.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
